Modifikasyon
Ortam şartlarının etkisiyle, canlının dış görünüşünde meydana gelen, geçici değişikliklere modifikasyondenir.
Modifikasyona ışık, ısı, besin, nem gibi çevre koşulları sebep olur.
Modifikasyona sebep olan çevre koşulları ortadan kalktığında modifikasyonda ortadan kalkar.
Modifikasyon örnekleri:
Bir kovanda döllenmiş yumurtadan çıkan arı larvası bal ve çiçek tozuyla beslenirse işçi arı, arı sütüyle beslenirse kraliçe arı olur.
Çuha çiçekleri 30–35°C sıcaklıkta beyaz, 15–20°C’de kırmızı çiçek oluşturur.
İnsan teni güneşte bronzlaşarak renk değiştirir.
Himalaya tavşanının kulak, kuyruk ve ayak tüyleri kışın siyah, yazın beyaz olur.
Işıksız ortamda yetiştirilen fidelerin renksiz olup, ışıklı ortamda klorofil sentezleyerek yeşil olması
Mutasyon
DNA’nın yapısında meydana gelen değişmeye mutasyon denir.
Mutasyona sebebi çoğunlukla radyasyon, kimyasal maddeler, sıcaklık, kanserojenler, pH değişikliği gibi dış faktörler sebep olur.
Nadiren DNA’nın kendini kopyalaması esnasında mutasyon gerçekleşebilir.
Canlının vücut hücrelerinde meydana gelen mutasyonlar sonraki nesillere aktarılmaz.
Üreme hücrelerindeki mutasyonlar yavruya aktarılır.
Mutasyon DNA yapısında meydana gelen bir bozulma olduğundan sonuçları genellikle olumsuzdur.
Mutasyon canlının iç, dış yapısında ve vücut fonksiyonlarında bozulmalara sebep olur.
Mutasyon, gen ve kromozom mutasyonu olmak üzere ikiye ayrılır.
Gen (Nokta) Mutasyonu
Gen mutasyonu bir DNA molekülünün belli bir yerinde meydana gelen değişmedir.
Kromozom Mutasyonu
Kromozomlardan bir parçanın kopması, kopan parçanın ters dönerek bağlanması veya yerine başka bir parça bağlanması gibi durumlarda ortaya çıkan mutasyona kromozom mutasyonu denir.
Hücre bölünmesi sırasında ortaya çıkan kromozom sayısındaki artma veya azalmada kromozom mutasyonudur.
Canlıların Çeşitliliği (Türler)
Yeryüzünde yaşayan milyonlarca canlı türü vardır. Ortak atadan gelen, benzer yapı ve özelliklere sahip, kısır olmayan canlılar oluşturan canlı topluluğuna tür denir. Örneğin; insanlar, aslan, kutup ayısı, leylek birer türdür. Bu canlı türlerinin hepsi yaşadığı ortamla uyum içerisindedir. Örneğin bir çöl faresi çöl ortamına, bir penguen kutup şartlarına göre donatılmıştır. Farklı türler arasında hem görünüm hem de genetik bakımından farklılıklar olmakla birlikte aynı türe ait birey arasında da önemli farklılıklar bulunur.Çöl tilkileri ile soğuk bölgelerde yaşayan tilkiler arasında, kulak, kuyruk ve ayak uzunlukları, vücut hacmi ve kürk yapıları bakımından farklılık vardır.
Canlı Çeşitlerinin Farklılık, Benzerlik ve Değişmelerine Örnekler
Belli bir çevrede yaşayan bir türün bireyleri arasında, ortak atadan gelmiş olmaktan kaynaklanan pek çok benzerlik vardır. Ancak bu topluluğa dışarıdan yeni bireyler gelmesi veya mutasyon gibi faktörlerle benzerlikler azalabilir.
1850’li yıllara kadar Manchester bölgesinde güve kelebekleri açık renkliydi. Bu kelebekler açık renkli ağaç gövdelerinde kuşlar tarafından fark edilmiyordu.1850’li yıllardan sonra sanayi devrimiyle, kirliliğe duyarlı likenlerin yok olması, ağaç gövdelerinin is ve kurumla kaplanması sonucu beyaz güve kelebekleri kolayca fark edilmeye başlandı.
Ortama uygun rengi olan siyah güve kelebekleri kuşlar tarafından fark edilmediği için çoğalmaya devam ederken beyaz güve kelebeklerinin sayısı sürekli azalmıştır.
Çevre şartlarına uyum sağlayamayan canlıların yok olmasına doğal seleksiyon denir.
İnsanların, daha verimli bitki ve hayvan ırkları elde edebilmesi için yaptığı seçime yapay seleksiyondenir..
No comments:
Post a Comment